"Organiseer dat energie die lokaal wordt opgewekt, tijdelijk lokaal wordt opgeslagen zodat die energie ook lokaal kan worden afgenomen. Dat scheelt teleurstellingen en bespaart geld.", zo stellen Versluis en Ter Harmsel, de nummers 2 en 4 op de lijst GroenLinks-PvdA.

In 2030 moet 49% van het eigen energieverbruik met hernieuwbare bronnen lokaal opgewekt zijn, twintig jaar later 100%. Zo is dat landelijk en internationaal afgesproken. De partijen van SamenLokaal willen voorkomen dat de gemeente voor haar eigen verduurzaming afhankelijk is van landelijke infrastructuur voor energie. Daarom willen zij lokale opwekking, opslag en afname van energie aan elkaar verbinden.

Kijk met andere ogen

Het is eenvoudig om een investeerder te vinden die een windmolenpark wil aanleggen of een zonneweide wil exploiteren. Op de kapitaalmarkt staan investeerders in de rij om een hun vermogen veilig te beleggen. Groene energie is big business. Lokaal schone energie opwekken is daarmee een koud kunstje geworden. De kunst is om het zo te organiseren dat de energie die hier wordt opgewekt ook hier wordt afgenomen en dat de opbrengsten ook hier hun vruchten afwerpen. Met die ogen zou naar de energietransitie gekeken moeten worden.

Eigen schone energie voor eigen inwoners

Loes ter Harmsel en Camiel Versluis, de nummers 2 en 4 van de lijst GroenLinks-PvdA in Rijssen-Holten, hebben een hele duidelijke visie op lokale opwekking. Zij vinden het belangrijk om die over te brengen aan de beleidsmakers in hun aanstaande raadsperiode. “Organiseer dat energie die lokaal wordt opgewekt, tijdelijk lokaal kan worden opgeslagen zodat die energie ook lokaal kan worden afgenomen. Simpel gesteld; eigen schone energie voor eigen inwoners.”

Voorkom een organisatorische catastrofe

Ter Harmsel: “Elke gemeente in Nederland staat voor dezelfde opgave. We moeten voorkomen dat we de situatie krijgen dat in alle gemeenten investeringsfondsen aan de haal gaan met ons landschap en willekeurig elektriciteit gaan opwekken om via het landelijk hoogspanningsnet aan de hoogste bieder te verkopen. Inwoners verliezen hun leefomgeving en het landelijk hoogspanningsnet loopt onherroepelijk vast. Dat is een hoge prijs voor een organisatorische catastrofe.”

Elektriciteitsgebruik gaat verdubbelen

“Het elektriciteitsgebruik gaat de komende jaren meer dan verdubbelen als verwarming en autorijden ook elektrisch wordt. Daarvoor wordt nu nog gas en benzine gebruikt.”, zo stellen Ter Harmsel en Versluis, ze zien de bui al hangen. “Netbeheerders zagen dit al meer dan tien jaar geleden aankomen en hebben destijds al bij de landelijke overheid aangedrongen op uitbreiding van het hoogspanningsnet. Regeringspartijen hebben dat altijd afgehouden uit vrees om uitgemaakt te worden voor een groene partij. Pas toen de biedingen van gemeenten voor de regionale energietransitie (RES) binnenkwamen, werd de ernst publiekelijk zichtbaar. Nu lopen we achter de feiten aan. De benodigde uitbreiding van het hoogspanningsnet aanleggen duurt ook nog eens minstens tien jaar en er moet nog aan begonnen worden. Hoe groot die uitbreiding ook wordt, het zal nooit 100% van alle opgewekte en gebruikte elektriciteit kunnen transporteren.”, daar zijn de twee GroenLinks kandidaten van overtuigd.

Hoogspanningskabels kunnen het niet aan

Versluis: “De meeste mensen plaatsen het liefste windmolens op zee en in uitgestrekte productiepolders met zonneweides, sommige mensen vullen dat graag aan met een afvalarme vorm van kernenergie. Al die elektriciteit zal vervoerd moeten worden via het hoogspanningsnet. Om te voorzien in de energiebehoefte tussen 2030 en 2050 is er nog tijd om de capaciteit van het landelijk elektriciteitsnet een aantal keer te verdubbelen. Om op korte termijn 49% van onze energie consumptie op te wekken kunnen we niet blind varen op een goed functionerend landelijk elektriciteitsnet. Dan lopen we het risico dat windmolen en zonneweides niet of te laat aangesloten worden en dat ze bij pieken uit gaan omdat anders de hoogspanningskabels doorbranden.”

Energie opslaan is de sleutel

“Als we lokaal opslag van energie organiseren, lossen we dat probleem op. Dan hebben we het in eigen hand. Dan zijn er ineens ook mogelijkheden om zonne-energie die overdag wordt opgewekt na het donker aan de mensen in de buurt te verkopen.”, aldus Ter Harmsel. Versluis vervolgt: “Het zijn technische uitdagingen om dit mogelijk te maken. Daarom wil SamenLokaal dat de investeringsdrang van vermogensbeheerders wordt benut om die technische uitdaging aan te gaan. De gemeente kan dat organiseren door voorwaarden te stellen aan exploitatie. Opwekking kan zodoende aan opslag en lokale afname gekoppeld worden. Ook juridische zal het een uitdaging worden, maar het is niet onmogelijk. Het zorgt er in elk geval voor dat de gemeente haar doelen kan halen en eigen regie houdt.”

Hou het betaalbaar

Ter Harmsel: “We kunnen leren van het initiatief in Dinkelland, Losser en Tubbergen. Die gemeenten hebben samen een energiecoöperatie opgezet om lokaal schone energie op te wekken onder lokaal eigenaarschap. Dat is een goede basis voor lokale afname van eigen schone energie. Als het hen lukt om daarbij ook tijdelijke opslag te organiseren ontstaat er min of meer een zelfvoorzienende situatie. Dat geeft vervolgens de mogelijkheid om ook het prijsniveau voor lokale afnemers beheersbaar te houden.”

Ons landschap niet opofferen

Versluis en ter Harmsel: “Inwoners gaan een offer brengen; er komen zonneweides en misschien ook windmolens. De vele werkgroepen die daarvoor zijn ingesteld gaan de gemeente daarover adviseren. Voor hen en voor iedereen die in onze prachtige gemeente woont, is het wel heel fijn om erop te kunnen vertrouwen dat we ons landschap niet opofferen voor hijgerige investeerders en elektriciteitsproductie voor industrie in de randstad.”